Các Điểm Đến Nổi Tiếng của Du Lịch Đảo Lý Sơn
 Cổng Tò Vò |
 Chùa Hang |
 Vương Quốc Tỏi |
 Bệnh Xá Đặng Thùy Trâm |
 Chùa Đục |
 Chứng Tích Sơn Mỹ |
 Hang Câu |
 Tượng Bồ Tát Cao Nhất Đảo Lý Sơn |
Hành trình đến đảo Lý Sơn du khách sẽ được khám phá vẻ đẹp cổng Tò Vò đây là dấu tích từ hoạt động phun trào núi lửa hàng triệu năm trước, khi nham thạch gặp nước biển đông cứng lại, tạo nên vòm đá độc đáo này. Cổng Tò Vò này là một “vòm cổng” bằng đá cao khoảng 2,5m, có hình thù ngoạn mục, và hoàn toàn không có sự tác động nào của bàn tay con người.
“Đây là kiệt tác hiếm có mà thiên nhiên ban tặng cho vùng biển Lý Sơn. Vòm đá này giống hệt di tích Cổng Tò vò trên cạn ở thôn Tây, xã An Vĩnh (đảo Lớn) nhưng chiều dài và kích cỡ của vòm đá này thì lớn gấp nhiều lần”.
Theo đánh giá của các nhà khảo cổ, nhiều khả năng đây là dấu tích từ hoạt động phun trào núi lửa hàng triệu năm trước. Khi nham thạch gặp nước biển thì nó đông cứng lại, tạo nên vòm đá kỳ vĩ như Cổng Tò vò hiện có trên
Cổng Tò vò đảo Lý Sơn là địa điểm thuận tiện cho việc phát triển du lịch sinh thái gắn với lặn biển, khám phá lòng đại dương. Lý Sơn có vẻ đẹp hoang sơ, kỳ thú gồm những dấu tích như lòng chảo núi lửa Thới Lới, Giếng Tiền cùng hệ thống hang động, các vách đá hình thành từ nham thạch núi lửa cả trên bờ lẫn dưới nước tạo thành chuỗi di sản thiên nhiên hiếm có. Vòm đá này sẽ được bảo tồn để phục vụ phát triển du lịch vùng biển đảo Lý Sơn trong thời gian tới.
Đảo Lý Sơn được hình thành do tàn tích của hoạt động phun trào của núi lửa cách nay từ 250 đến 300 triệu năm. Ngoài di sản thiên nhiên trên bờ và dưới nước, vùng biển đảo Lý Sơn có hệ sinh thái phong phú gồm 700 loài động, thực vật với gần 140 loài rong biển,160 loài san hô, hơn 300 loài cá rạn, 100 loài giáp xác và một số loài khác phong phú, đa dạng về chủng loại.
Có thể nói Cổng tò vò là một địa danh nổi tiếng nhất của Lý Sơn. Ai đã từng đặt chân đến Lý Sơn thì chắc chắn phải đặt chân đến một lần. Từ Cổng Tò Vò nhìn về phía Nam là khu làng chài sung túc của các ngư dân trên đảo. Trong khi đó ở phía Bắc lại là cảnh tượng hùng vĩ của núi Giếng Tiên, một ngọn núi lửa đã tắt. Khung cảnh tuyệt vời khiến Cổng Tò Vò còn được gọi bằng một cái tên khác là Cổng Thiên Đường. Đây là địa điểm chụp ảnh được ưa chuộng hàng đầu của du khách khi đến với đảo Lý Sơn.
Miệng núi lửa
Nới đây có vẻ đẹp hoang sơ, kỳ thú gồm những dấu tích như lòng chảo núi lửa Thới Lới, Giếng Tiền cùng hệ thống hang động, các vách đá hình thành từ nham thạch núi lửa cả trên bờ lẫn dưới nước tạo thành chuỗi di sản thiên nhiên hiếm có.uảng Ngãi nơi có 5 ngọn núi đều là 5 miệng núi lửa. Khi mùa mưa đã vãn, mùa trồng tỏi ở Lý Sơn bắt đầu, cát trắng và đất đỏ chen giữa những bờ thửa bờ vùng ngăn ngắt xanh, cánh đồng tỏi lúc này chẳng khác nào như một bức tranh nhiều màu được chia thành miếng mảng, trông rất bắt mắt. Đứng trên miệng núi lửa Thới Lới, nhìn vào lòng chảo, trông giống như một sân bóng cỡ lớn, hoang vắng sau một trận cầu sôi động. Đất trong lòng chảo khá phì nhiêu, trở thành điểm hẹn của những đàn bò béo tốt. Buổi chiều, nhìn xuống lòng chảo sẽ bắt gặp sự yên tĩnh đến lạ kỳ. Đàn bò lúc này thành những đốm lửa yếu ớt, như sắp tiễn chiều vào đêm.
Người dân ở Lý Sơn nói rằng, trong lòng chảo của núi lửa Thới Lới trước đây là một cánh rừng nguyên sinh với nhiều loại gỗ quý, to bằng hai người ôm. Sau năm 1945, dân lên đây khai thác hết, khai tử luôn cánh rừng từ bấy đến nay. Khi còn cánh rừng nguyên sinh này, nguồn nước ngọt trong lòng chảo của núi lửa khá phong phú. Nước ngọt từ đây thoát ra, đổ thẳng xuống chân núi, tạo nên suối Chình. Có lẽ những cư dân cách nay 2 – 3 ngàn năm đã chọn khu đất bên suối Chình làm nơi sinh sống. Những hiện vật lấy được từ cuộc khai quật di chỉ khảo cổ học bên suối Chình cách đây hơn mười năm đã giải mã nhiều điều về hòn đảo đầy quyến rũ nhưng cũng rất bí ẩn này.
Con người đã có mặt tại Lý Sơn từ khá sớm, dấu vết mà họ để lại là các loại gốm có từ thời văn hóa Sa Huỳnh, xuyên qua văn hóa Chămpa. Trong các hố khai quật, những lớp gốm chồng lên nhau, có cả gốm Việt và gốm Trung Hoa, đã chứng minh rằng, từ rất xa xưa, những con thuyền xuyên đại dương đã từng ghé lại đây để giao lưu, buôn bán với người bản địa trên đảo lý sơn
Trong 5 ngọn núi hình thành nên đảo Lý Sơn thì núi thới lới được xem như núi toàn đá. Trông xa xa, những vỉa đá dát vào núi Thới Lới như da một con khá sấu khổng lồ. Tiến sát lại, lớp đá này mang những hình thù kì quái, trông giống như lớp bọt của một chảo đường lúc sôi trào. Có lẽ, khi hình thành hòn đảo này, các ngọn núi lửa tại đây hoạt động liên tục trong một thời gian rất dài. Như chùa hang dưới chân núi là một ví dụ. Có lẽ trong lòng chùa Hang là một lớp kiến tạo địa chất khác nên khi gặp sóng biển vỗ vào liên tục hàng ngàn năm, lớp đá mềm bị xói mòn và khoét sâu để tạo nên một ngôi chùa độc nhất vô nhị trên nước Việt Nam này: Không xây bất cứ một viên gạch, một lớp vôi vữa nào mà vẫn có chùa! Ngôi chùa đã được công nhận là di tích văn hóa cấp quốc gia là vì vậy.
Nếu núi Thới Lới toàn đá thì núi Giếng Tiền lại có rất nhiều đất đỏ, giống đất bazan Tây Nguyên. Lòng Giếng Tiền cũng có miệng núi lửa nhưng không lớn bằng Thới Lới. Đất đỏ của ngọn núi lửa này được người dân Lý Sơn lấy về rải lên ruộng tỏi. Cùng với cát được lấy từ biển quanh đảo, loại đất đỏ ở núi Giếng Tiền đã thành lớp phân để bón tỏi. Chính hai loại đất và cát ấy đã tạo nên hương vị rất riêng cho tỏi lý sơn
Cũng tại miệng núi lửa Giếng Tiền, có một khoảng đất nhỏ, dù là đất đỏ nhưng lại không có một loài cây cỏ nào mọc được. Những ông thầy cúng ở đảo, lên núi Giếng Tiền đào đất chỗ này mang về làm hình nhân để chôn trong những ngôi mộ gió. Có lẽ, các thầy cúng quan niệm rằng đây là chỗ đất tinh khiết nhất nên dành để làm thân thể cho người đã khuất.
Trên miệng của cả 5 ngọn núi lửa ở Lý Sơn đều có lòng chảo hình phễu nhưng tất cả đều bị khuyết một góc. Riêng miệng núi Thới Lới, người ta đang bít lối thoát nước này để hình thành một cái hồ chứa nước khổng lồ ngay trên đỉnh núi. Những cánh đồng tỏi, hành và hai vạn dân trên đảo sẽ có một chiếc máy điều hòa nhiệt độ khổng lồ từ ngay miệng núi lửa này.
Chùa Hang
Chùa Hang có tên chữ là “Thiên Khổng Thạch Tự” (chùa do trời sinh ra), năm 1994, chùa được Bộ VHTT xếp hạng di tích quốc gia. Trước chùa có bức họa Thiện tài đồng tử, cùng bức tượng Quan Thế Âm bồ tát được đặt mặt hướng ra Biển Đông. Đặc biệt bên trong chùa còn có 2 lối hẹp dài hun hút với hai hướng đối ngược, được dân bản địa quan niệm là “đường lên trời và đường xuống địa ngục”. Cảnh chùa bao năm qua vẫn luôn u tịch, nếu không phải vào dịp hội hè thì có rất ít khách viếng thăm.
Biển đảo Lý Sơn cách đất liền độ chừng ba chục cây số, nằm về phía Đông Bắc Quảng Ngãi. Có chiều dài khoảng bảy cây số, và chiều rộng (nơi rộng nhất) khoảng bốn cây số. Dân số có hơn hai chục nghìn, sống bằng nghề đánh bắt hải sản và trồng hành tỏi.
Đảo có bốn ngôi chùa và một tịnh xá, gồm, các chùa: Chùa Hang, chùa Đục, chùa Vĩnh Ân, chùa Từ Quang, và tịnh xá Ngọc Đức. Trong năm ngôi tự viện ấy, chùa Hang có phong cảnh đẹp nhất, gắn liền với nhiều truyền thuyết thần bí. Chùa cũng được công nhận là di sản văn hóa cấp quốc gia. Chánh điện chùa này nằm sâu trong hang núi đá, nên người dân quê tôi gọi chùa ấy là chùa Hang.
